Page 62 - Tạp chí Năng lượng Mới số 205

Chùa Xá Lợi có một
tháp bằng vàng, trong
đựng báu vật là ngọc
xá lợi Phật tổ, do ngài
Narada Mahathera,
một danh Tăng Phật
giáo Tích Lan đã mang
sang tặng để làm
chứng tích Phật bảo
thường trụ tại nơi
quốc độ Việt Nam.
Chùa Xá Lợi khi mới xây dựng năm 1956 (ảnh: chuaxaloi.vn)

ngân của chuông rất nổi tiếng và từng đến ngã tư Lê Văn Duyệt Đình Phùng. đổ ban thờ Bồ Tát Thích Quảng Đức,
được nhiều thế hệ biết đến trong thời Hòa thượng Thích Quảng Đức đã đập phá tất cả và tấn công lên chính
đấu tranh qua bài vọng cổ “Tiếng thắp lên ngọn đuốc tự thiêu thân, cầu điện. Bị ngăn chặn bởi chướng ngại
chuông chùa Xá Lợi” do soạn giả Viễn nguyện cho đạo pháp trường tồn và vật, chúng đã liệng nhiều lựu đạn cay,
Châu sáng tác ca ngợi. chính quyền nhà Ngô thức tỉnh. Nhục đánh đập dã man Tăng chúng. Sau 1
Chùa còn có bức hoành có 4 chữ thân của Ngài được đưa trở về chùa Xá giờ ngăn cản, nhiều vị bất tỉnh, chư
Hán đại tự: “Đông Thùy Pháp Vũ” do Lợi quàn 1 tuần trước khi đưa đi hỏa Tăng kiệt sức không còn đủ sức chống
chính tay Từ Hy Thái Hậu (đời Mãn táng, còn lại quả tim bất diệt của Bồ cự, chúng phá cửa lục soát các tăng
Thanh - Trung Hoa) viết trên gấm, có Tát Thích Quảng Đức được đưa về thờ phòng bắt còng tay chư tôn đức và tất
đóng dấu ấn triện. Tấm hoành này do phụng tại chùa Xá Lợi trong suốt cuộc cả Tăng chúng. Trong đêm đẫm máu
ông Bùi Văn Thương, nguyên Đại sứ đấu tranh. ấy có khoảng 250 vị Tăng ni đã bị bắt.
Việt Nam Cộng Hòa tại Tokyo đã mua Ngày 5-8-1963, lễ cầu siêu thánh tử Chùa Xá Lợi bị tàn phá tan hoang. Cuộc
được trên đất Nhật, gửi về biếu cho đạo Thích Nguyên Hương được tổ chức tấn công này xảy ra đồng thời và toàn
chùa Xá Lợi vào tháng 3-1963. Chung tại chùa Xá Lợi, với số lượng Tăng ni và diện khắp nơi, có hơn 1.400 Tăng ni
quanh chính điện ở tầng lầu được trang các đoàn thể Phật tử tham dự lên đến đã bị bắt trong đêm ấy. Sáng hôm sau,
trí bằng một bộ tranh lớn bằng sơn bột 29 nghìn người. chính quyền ban bố thiết quân luật và
màu gắn trên tường. Bộ tranh gồm 15 Ngày 12-8-1963, nữ sinh Mai Tuyết vu cáo cho giới Phật giáo nổi loạn, Tăng
bức khổ lớn, được Giáo sư Nguyễn Văn An đến chùa Xá Lợi chặt bàn tay trái ni bị bắt là phần tử phản động. Sự kiện
Long ở Trường Mỹ thuật Gia Định thực của mình để cảnh cáo chính quyền. này đã dấy lên một làn sóng phản đối
hiện năm 1958, mô tả lịch sử Đức Phật Trước đó cô đã viết 3 lá thư: Một cho quyết liệt của tất cả các tầng lớp trong
Thích Ca từ sơ sinh cho đến khi thành chư Tăng và Phật giáo đồ, một cho xã hội, đã biến thành cuộc phản kháng
đạo - nhập Niết bàn. Tranh vẽ rất sinh Tổng thống Diệm và một cho bà Ngô mạnh mẽ, dẫn đến sự sụp đổ của chính
động trông như đắp nổi, đây là một bộ Đình Nhu. quyền Ngô Đình Diệm trong cuộc
tác phẩm hoành tráng có giá trị nghệ Ngày 18-8-1963, lễ cầu siêu cho tất chính biến ngày 1-11-1963…
thuật về phong cách họa tiết. Bên cạnh cả những vị thiêu thân vì bảo vệ Phật Sau những tháng năm sóng gió,
đó là thư viện lưu trữ rất nhiều tư liệu giáo diễn ra tại chùa Xá Lợi, với trên 30 chùa Xá Lợi vẫn vững vàng. Tên chùa
quý, có các tạng kinh điển Phật giáo nghìn người dự. Sau đó là cuộc tuyệt Xá Lợi không chỉ là tên gọi, mà là tinh
và hàng nghìn đầu sách bằng những thực tại chỗ của 10 nghìn người, chủ thần, là cốt tủy, là nhịp đập của tín tâm
ngôn ngữ Việt, Hoa, Anh, Pháp, Nhật... lực là các đoàn thể học sinh, sinh viên - một biểu tượng cho đạo lý, niềm tin
trở thành kho báu Phật học nước nhà. Phật tử và đoàn Thanh niên bảo vệ và sức sống của Phật giáo Việt Nam
Phật giáo. hiện đại. Ngày nay, chùa Xá Lợi không
Trường tồn trong sóng gió Ngày 20-8-1963, chính quyền ra chỉ là một địa chỉ lịch sử, một thắng
đòn ác liệt cuối cùng nhằm triệt tiêu cảnh văn hóa của thành phố, mà còn là
Đọc lịch sử chùa Xá Lợi, tôi nhận Phật giáo trong trận tấn công vào chùa niềm tự hào của những người con Phật
thấy rằng, mái chùa quả thực là nơi Xá Lợi vào lúc nửa đêm rạng sáng ngày khắp năm châu. Bóng dáng ngôi chùa
lưu giữ nhiều điều thiêng liêng cũng 21-8-1963. Khoảng 200 người thuộc lực Xá Lợi, nơi tôn trí ngọc xá lợi Đức Phật,
như phải chịu đựng nhiều cơn sóng lượng đặc biệt đã tấn công vào chùa đã sánh cùng bao thắng cảnh khác làm
gió. Xin đơn cử: trong sự chống cự quyết liệt của Tăng nên vẻ đẹp văn hóa dân tộc.
Ngày 11-6-1963, một cuộc tuần ni cố thủ bảo vệ những vị đạo cao đức (Xem tiếp số 206,
hành xuất phát từ chùa Phật Bửu đi trọng của Ủy ban Liên phái. Chúng lật ra ngày thứ Ba 12-8-2025)

62 NĂNG LƯỢNG MỚI Số 205 (22-7-2025)