Page 57 - Tạp chí Năng lượng Mới số 205

màu sắc kỳ ảo trở thành độc bản, tạo nên sản
phẩm cực kỳ lạ, hấp dẫn giới sưu tầm gốm.
Việc xây dựng lò nung vì thế đóng vai trò
hết sức quan trọng để từng sản phẩm luôn
đạt chuẩn sau mẻ lửa. Mỗi lần xếp gốm vào lò,
người thợ phải đo canh đúng kích thước, độ dốc
sàn lò để quyết định chất lượng gốm sau này.
Chỉ cần sơ hở để một chỗ nào đó nhô đất cát lên
một chút là cả mẻ gốm sẽ bị nứt vỡ. Theo kinh
nghiệm nhiều đời, nếu giữ đúng kích thước lò
nung, chỉ cần đun 3 bó củi, gốm đã đủ xanh óng
ánh, nhưng lỡ làm sai, có khi đốt hết than củi,
nhiệt độ cũng không đủ làm chín mẻ gốm, nghệ
nhân Trịnh chia sẻ.
Mấy trăm năm đã qua, những người thợ làm
gốm nơi triền sông này vẫn lặng lẽ miệt mài bên Sống một đời với gốm, ông Trịnh luôn day dứt với Là nghệ nhân dân gian,
sản phẩm gốm của
đất, bên lửa, thổi hồn vào đất mẹ bằng những đất, với men gốm, như móc neo cuối cùng còn cố níu ông Trịnh hiện được
sản phẩm mộc mạc. Gốm ở đây kỳ ảo những giữ lấy nghề truyền thống. Khó khăn cứ chất chồng, UBND tỉnh Quảng Ngãi
sắc màu, cầu kỳ về hình thức nhưng vẫn mang nhưng dẫu giữa lay lắt lụi tàn, ông Trịnh và vợ vẫn chứng nhận là sản phẩm
công nghiệp nông thôn
vẻ đẹp dung dị, sâu lắng, được tạo nên từ đôi bám níu lấy gốm, nuôi từng chút le lói để chờ ngày tiêu biểu, OCOP 4 sao
bàn tay khéo léo cùng những giá trị bền vững gốm cũ trở mình.
được gìn giữ qua bao thế hệ. Trước đây, ở làng, Rồi ngày ấy cũng đến. Đời sống người dân ngày
thợ gốm nữ chuyên tạo hình, chuốt sản phẩm, một khá hơn, khách hàng tìm tới những sản phẩm
cánh thợ nam vận chuyển, làm đất, nung, đắp thủ công chất lượng, du lịch trở thành con sóng từ
nổi, làm men. Mỗi người một việc nhưng đều thẳm sâu thúc đẩy sự phát triển của các làng nghề
quan trọng. Thời nghề hưng thịnh, cứ sớm sớm truyền thống. Gia đình nghệ nhân Đặng Văn Trịnh đã
làng tấp nập người gánh gồng đất sét từ Ô Sông, được Sở Công Thương tỉnh Quảng
Bình Long ra, thợ gốm bận rộn nhào đất Ngãi hỗ trợ kinh phí phát triển
tạo hình, đắp lò nung sản phẩm. Trên Nhờ đôi bàn nghề gốm, xây dựng nhà
con đường từ làng gốm chạy thẳng tay tài hoa, công sức trưng bày để du khách
ra bến Củi nằm bên sông Trà Bồng lưu giữ các kỹ thuật làm đến tham quan. Gốm
luôn rộn tiếng nói cười của chị gốm thủ công từ cha mình Mỹ Thiện hồi sinh từ
em gánh thành phẩm ra để các là cụ Đặng Thạnh, cả hai vợ đó. “Từ việc kết nối
thương thuyền chất đầy rồi xuôi với các đơn vị liên Gốm được nung hai lần,
dòng ra cửa biển Sa Cần, đưa gốm chồng ông bà Trịnh Cúc đã cùng quan, nhiều đơn lần đầu để tạo xương
gốm chắc chắn, lần hai
Mỹ Thiện đi muôn nơi. nhau nuôi chí phục hồi gốm vị du lịch rồi từ đó nhúng men rồi cho vào lò
Mỹ Thiện. Năm 2016, cả hai tạo màu sắc
Gốm cũ trở mình ông bà đã được phong tặng
danh hiệu Nghệ nhân
Sự tiếc nuối nhất bên dòng Trà dân gian.
Bồng đối với gốm Mỹ Thiện, ấy là một
thời gian dài dòng gốm này hưng thịnh,
nhưng sau đó rơi vào quên lãng, có nguy cơ thất
truyền. Trước kia làng Mỹ Thiện có hơn 50 hộ
làm gốm, nhưng do thiếu nguyên vật liệu, do
sự vất vả trong chế tác và cả do chới với đầu ra
mà trở nên hiu hắt. Những biến thiên của thời
cuộc cũng làm Mỹ Thiện rơi rụng dần thợ giỏi.
Năm 1964, qua một trận lụt lớn, lạch Bến Củi nơi
đặt nhiều lò nung bị bồi lấp một phần. Sau năm
1975, những người làm gốm nuôi chí phát triển
nghề hợp lại thành Hợp tác xã gốm Châu Ổ, cố
gắng theo cách tráng men của Bát Tràng nhưng
không thành. Chừng chục năm sau đó, không
cạnh tranh nổi với gốm sứ ngoài Bắc, trong Nam
và hàng nhựa nên các lò đành tự tắt lửa. Chỉ duy
nhất sót lại một gia đình là ông Đặng Văn Trịnh
(60 tuổi) và vợ là bà Phạm Thị Thu Cúc (58 tuổi).

NĂNG LƯỢNG MỚI Số 205 (22-7-2025) 57