Page 39 - Tạp chí Năng lương Mới số 201
P. 39
Vietsovpetro mang lại đối với cán cân ngoại tệ thông qua xuất khẩu dầu thô gần
thanh toán và khả năng trả nợ quốc tế của như là nguồn thu bằng USD duy nhất có thể
Việt Nam? chủ động sử dụng để phục vụ chiến lược
PGS.TS Đinh Trọng Thịnh: Cuối thập phát triển kinh tế quốc gia.
niên 80 của thế kỷ XX, Việt Nam rơi vào tình Đặc biệt trong bối cảnh xuất khẩu chủ
trạng khan hiếm ngoại tệ trầm trọng. Khi yếu của Việt Nam lúc bấy giờ là các mặt
đó, cán cân thanh toán âm kéo dài, dự trữ hàng nông sản giá trị thấp như gạo, cà phê,
ngoại hối chỉ tính bằng vài triệu USD - con số cao su... vốn chỉ thu về lượng ngoại tệ hạn Nguồn thu từ dầu
rất nhỏ nhưng lại mang tính chất sống còn. chế thì dầu thô trở thành mặt hàng chiến đã giúp Việt Nam
Trong bối cảnh đó, nguồn ngoại tệ từ việc lược duy nhất mang lại nguồn thu lớn và trả lãi cho các
bán dầu thô ra thị trường quốc tế đã thực sự đều đặn. Nhờ nguồn ngoại tệ đó, Việt Nam khoản vay quốc
đóng vai trò “cứu cánh” đối với nền kinh tế không chỉ duy trì được các khoản thanh tế đến hạn. Quan
Việt Nam. toán quốc tế mà còn từng bước cải thiện hệ
Cụ thể, nguồn thu từ dầu đã giúp Việt số tín nhiệm quốc gia, tạo nền tảng để mở trọng hơn, đây là
Nam trả lãi cho các khoản vay quốc tế đến rộng quan hệ kinh tế với các nước ngoài dòng ngoại tệ tự
hạn - điển hình là khoản vay xây dựng khối xã hội chủ nghĩa. chủ đầu tiên, cho
công trình hồ Dầu Tiếng - vào thời điểm Nói cách khác, nguồn ngoại tệ từ dầu phép chúng ta
mà chúng ta gần như không còn nguồn thô không chỉ là công cụ tài chính mà nhập khẩu thiết bị
thu nào bằng USD. Quan trọng hơn, đây là còn là một “chất xúc tác” để Việt Nam trọng yếu và đặc
dòng ngoại tệ tự chủ đầu tiên, không phụ từng bước hội nhập với nền kinh tế toàn
thuộc vào viện trợ hay vay mượn, cho phép cầu trong giai đoạn đầu của công cuộc biệt là đầu tư cho
chúng ta nhập khẩu thiết bị trọng yếu như đổi mới. Dự án đường dây
máy móc công nghiệp, linh kiện điện, vật tư PV: Với những nỗ lực thu hút đầu tư nước 500 kV Bắc - Nam
y tế và đặc biệt là đầu tư cho Dự án đường ngoài từ sau năm 1990, theo ông đâu là yếu - “hạ tầng xương
dây 500 kV Bắc - Nam, một công trình mang tố giúp Tổng công ty Dầu khí Việt Nam, nay sống” cho toàn
tính “hạ tầng xương sống” cho toàn bộ hệ là Tập đoàn Công nghiệp - Năng lượng Quốc bộ hệ thống điện
thống điện quốc gia. gia Việt Nam (Petrovietnam), trở thành một
Xin được nói thêm về công trình đường đối tác hấp dẫn và đáng tin cậy đối với các quốc gia.
dây 500 kV Bắc - Nam. Đây là công trình nhà đầu tư quốc tế, đặc biệt trong lĩnh vực
đầu tiên mang tính chiến lược quốc gia, kết dầu khí nhiều rủi ro?
nối lưới điện toàn quốc từ Bắc vào Nam và PGS.TS Đinh Trọng Thịnh: Từ sau năm
là biểu tượng cho sự chủ động vươn lên về 1990, khi Việt Nam mở cửa mạnh mẽ hơn
năng lực kỹ thuật, quản lý và tài chính của với thế giới, dầu khí trở thành một trong
Việt Nam thời kỳ hậu bao cấp. Để triển khai những lĩnh vực tiên phong thu hút đầu tư Người lao động làm việc
trên giàn khoan
dự án này, Việt Nam phải nhập khẩu rất quốc tế. Trong bối cảnh đó, Petrovietnam (ảnh: Trần Văn Quỳnh)
nhiều thiết bị công nghệ cao như máy biến
áp, dây dẫn, trạm cắt... mà tất cả đều phải
thanh toán bằng ngoại tệ. Chính nhờ nguồn
USD từ dầu thô mà công trình này không bị
đình trệ do thiếu vốn nhập khẩu - một điều
mà lúc đó không một ngành nào ngoài dầu
khí có thể làm được.
Tác động lan tỏa từ dòng tiền này không
chỉ nằm ở việc hoàn thành đường dây 500
kV, mà còn ở chỗ: nó mở đường cho sự ổn
định về năng lượng, thu hút đầu tư FDI,
phát triển các khu công nghiệp và tạo ra
hàng loạt tác động dây chuyền đến năng
lực sản xuất quốc gia.
Ngoài ra, thời điểm đó phần lớn hoạt
động ngoại thương của Việt Nam vẫn chủ
yếu gói gọn trong khối xã hội chủ nghĩa và
thanh toán chủ yếu bằng đồng rúp chuyển
đổi, thì ngoại tệ mạnh - đặc biệt là USD - trở
thành một nguồn lực cực kỳ hiếm hoi và
quý giá. Trong bối cảnh đó, những khoản
NĂNG LƯỢNG MỚI Số 201 (27-5-2025) 39
