Page 42 - Tạp chí Năng lượng Mới số 207
P. 42
VĂN HÓA PETROVIETNAM
LTS: Tạp chí Năng lượng Mới trân trọng giới thiệu loạt bài “Ký ức
dầu khí” của GS.TSKH Mai Thanh Tân - người có nhiều năm gắn bó với
ngành dầu khí Việt Nam. Bài viết ghi lại những chặng đường đầu tiên
của hành trình tìm dầu, qua góc nhìn của người trong cuộc, với nhiều chi
tiết và tư liệu chân thực.
KÝ ỨC
DẦU KHÍ
MAI THANH TÂN
(Tiếp theo và hết)
Tiếp cận công nghệ Khi tiếp nhận các thiết bị này, phần mềm xử lý số liệu “COCT-1M”
Năm 1978, Trường Đại học Mỏ được sự giúp đỡ của chuyên gia, của Liên Xô có hệ điều hành OS EC
- Địa chất nhận được thiết bị xử lý chúng tôi cố gắng tìm hiểu và tiếp trên máy tính IBM của Mỹ vốn có hệ
tài liệu thăm dò địa chấn “ΠCZ-4” thu để làm cơ sở cho quá trình phát điều hành OS IBM đã thành công.
cùng với trạm đo địa vật lý trong triển công nghệ hiện đại hơn sau Có lẽ đây là một sự sáng tạo rất “Việt
giếng khoan “POISK 1-24” do Liên này. Các cán bộ như Trương Minh, Nam” phù hợp với hoàn cảnh phải
Xô viện trợ. Việc sử dụng có sự phối Nguyễn Đức Tuấn, Nguyễn Trí sử dụng thiết bị của nhiều nước
hợp của cán bộ trường và ngành Liễn… cũng đã được cử sang Pháp khác nhau. Với công suất sử dụng
dầu khí. Loại thiết bị này xử lý các tiếp nhận được trạm địa chấn SN- máy tính 24/24, nhiều thuật toán
băng địa chấn thu được từ thực địa, 338B, thiết bị xử lý số liệu CAS-48 phức tạp trước đây mất rất nhiều
biến đổi tín hiệu để cho ra các lát và đặt cơ sở xử lý ở 23 phố Nguyễn thời gian, bây giờ có thể hoàn thành
cắt địa chấn. Đình Chiểu với sự tham gia của trong giây lát. Anh em cán bộ kỹ
Lần đầu tiên chúng tôi được nhiều anh em như Nguyễn Mạnh thuật làm việc trong sân bay hằng
làm quen với quá trình xử lý thực Huyền, Nguyễn Văn Toán, Nguyễn ngày về ăn nghỉ ở Trạm 66 của Bộ
hiện theo nguyên tắc sử dụng hệ Đại Khiêm... Quốc phòng trên đường Võ Văn Tần.
“nhị phân” sử dụng số 0 và số 1, tuy Khi tiếp quản Sân bay Tân Sơn Đây cũng là tiền đề để năm 1996,
nhiên khác với công nghệ số hiện Nhất, ta có thêm các máy tính IBM Trung tâm Xử lý số liệu dầu khí
đại sau này, lúc đó phải tiến hành 360/40 và 360/50 của Mỹ. Đây là loại “Golden Processing Center” (PGPC)
trên các băng đục lỗ. Để hỗ trợ các máy tính hiệu suất lớn nhất khu hợp tác giữa công ty Fairfield (Mỹ)
tính toán phức tạp, chúng tôi được vực lúc bấy giờ. Kết hợp với Trung và Petrovietnam ra đời tại TP Hồ
sử dụng máy tính “MINSK-22” tâm Toán - Máy tính của Tổng cục Chí Minh. Đây là trung tâm xử lý
của Ủy ban Khoa học Nhà nước. Kỹ thuật Quân đội, cơ sở xử lý số số liệu hiện đại được trang bị đầy
Chính từ các thiết bị này, chúng tôi liệu dầu khí Việt Nam được đặt ở đủ các thiết bị và phần mềm xử lý
học được các nguyên tắc cơ bản Sân bay Tân Sơn Nhất. Với sự giúp ngang tầm với các trung tâm khác
của xử lý số liệu từ các bước hiệu đỡ của chuyên gia Liên Xô, đội ngũ của thế giới. Lãnh đạo trung tâm
chỉnh tín hiệu, sử dụng các bộ lọc, cán bộ kỹ thuật trẻ của Việt Nam về phía Việt Nam là ông Ngô Bá Bạt
xác định tốc độ truyền sóng trong đã khai thác máy tính IBM phục vụ cùng nhiều cán bộ trẻ khác rất năng
môi trường phức tạp... Lúc đó anh xử lý số liệu địa chấn. Các anh như động và sáng tạo. Có lẽ những ngày
em thường nói vui là để bắn trúng Phan Quốc Việt, Trần Đức Chính, này để lại cho tôi nhiều kỷ niệm và
máy bay Mỹ, bộ đội tên lửa phải Nguyễn Cao, Phan Tiến Viễn… do sự trưởng thành trong nhận thức về
định vị được tọa độ, hướng, tốc độ anh Hà Quốc Quân làm tổ trưởng một lĩnh vực mới mẻ đầy hấp dẫn.
của máy bay, tuy nhiên thuận lợi là đã gắn bó với trung tâm xử lý này
môi trường không khí đồng nhất. từ những ngày đầu. Mỏ Bạch Hổ và dầu trong
Trong thăm dò địa chấn, đối tượng Mặc dù không được trang bị máy đá móng
nằm yên nhưng tốc độ truyền sóng tính song hành (Array Processor)
lại thay đổi phụ thuộc vào các loại nên tốc độ có bị hạn chế so với Từ những năm 1968-1974, các
đá khác nhau trong môi trường địa các trung tâm xử lý ở nước ngoài, công ty dầu khí nước ngoài đầu tư
chất phức tạp, vì vậy xác suất thành nhưng đây là một quyết định đúng. thăm dò ở thềm lục địa phía Nam
công không cao. Việc thử nghiệm cài đặt hệ thống thường đặt tên cho các mỏ bằng các
42 NĂNG LƯỢNG MỚI Số 207 (26-8-2025)
