Page 65 - Tạp chí Năng lượng Mới số 204

xưa, nên để hoàn thành một thúng chai ngoài cái tuổi bát niên mà lão vẫn cặm còn là văn hóa của làng chài ven biển, là
truyền thống với đường kính 2m, lão cụi bên những chiếc thuyền thúng này. hồn cốt của văn hóa vùng miền.
ngư Trần Văn Hỷ mất khoảng nửa tháng Có chiếc làm mất 4-5 ngày, có loại mất cả Gần đây lão đã vào làm trong khu du
với bộn bề công việc từ tìm vật liệu, chẻ tháng, cá biệt có những loại lớn, đòi hỏi lịch Làng nghề truyền thống Trà Nhiêu
nan, đan, lận vành, trắc dầu, giá bán 5 cầu kỳ thì vài tháng mới xong. Nhưng cách nhà vài trăm mét. Công việc chính
triệu đồng/thúng, coi như bỏ công làm với lão, thời gian nhanh hay chậm chẳng là đan thúng chai và trình diễn phục vụ
lời. Ngoài chọn tre đạt với loại tre già phải vấn đề. Đó là niềm vui nên với mỗi khách tham quan. Đặc biệt, lão cũng
thẳng, đặc ruột, đốn tre rồi vận chuyển sản phẩm, lão đều làm đến khi ưng ý truyền nghề cho hai “đệ tử”, cũng chòm
về, tre chưa sử dụng phải để dưới nước mới thôi. chèm 70 tuổi. Thi thoảng, những đoàn
ngoài bến sông, lấy lá dừa nước đậy lên Mỗi chiếc thúng lão đan, giá thấp thì khách nước ngoài ghé đến nơi lão làm
trên, tuyệt đối không ngâm vì tre chín vài triệu, giá cao có khi lên tới cả chục thúng trầm trồ, xuýt xoa, khâm phục.
rồi đan sẽ bị nứt. Công đoạn chẻ tre, triệu. Và tất nhiên, mỗi chiếc đều là hơi Còn lão cứ hiền lành cặm cụi làm, thi
vót nan cũng rất tốn công vì phải chịu thở, đều là những “kiệt tác” của lão. Lão thoảng hướng dẫn cho những người
khó vót lấy cật tre, chuốt thật kỹ. Sau cười nắc nỏm khi nói về điều đó. Dù vậy, khách một vài công đoạn. Khách nước
đó lật mặt cật tre đem phơi khoảng 5-6 những năm gần đây, sự xuất hiện của ngoài biết đến vì thúng chai của Việt
nắng cho thật khô để không bị mốc. Nếu thuyền thúng bằng nhựa composite hay Nam đã được xuất đi khắp nơi. Từ Nhật
không có nắng phải đem nan hong khói bằng tôn khiến thúng chai truyền thống Bản, Mỹ, Australia, Newzeland, Thái
trước khi đan. bằng tre chững lại. Bây giờ thi thoảng lão Lan… và hàng chục nơi trong nước.
Công đoạn khó và nặng nhất là mới đan một chiếc, không chỉ vì mưu Nhiều quán cà phê ở phố cổ Hội An hay
uốn hông và lận vành thúng, bởi vành sinh mà còn vì muốn níu giữ nghề. tận ngoài Đà Nẵng cũng đặt hàng của lão
tròn thúng mới tròn. Một cây tre dài, Tất cả đều đã như hơi thở, như máu để tạo nét mới cho không gian vừa giữ
lấy được khoảng 3-4 đoạn để chẻ nan, thịt, như tâm tình của lão. Lão nâng niu giá trị làng biển.
được khoảng 40 nan, do đó để đan một từng nhát đục, cẩn trọng trong cả việc Ông Nguyễn Sáu, Chủ tịch UBND xã
cái thúng cần khoảng 7-8 cây tre. Mỗi lựa từng thân tre, tỉ mẩn trong từng Duy Vinh cho biết, từ cuối năm 2024 Duy
thúng chai lận tổng cộng 7 vành với 4 nhát dao vót tre, chẻ lạt, trong cả từng Vinh đã xây dựng khu Làng nghề truyền
ngoài 3 bên trong nhưng cũng chỉ mình thước tấc uốn vành, tạo hình. Mỗi chiếc thống Trà Nhiêu gắn với du lịch. Trong
lão làm, cứ túc tắc từng ngày. So với thuyền không chỉ là một sản phẩm thủ đó, đan thúng chai là linh hồn của khu
công đoạn đan, lận vành, công đoạn công được tạo ra từ bàn tay lành nghề, du lịch kết hợp với tour bơi thúng tại
trét thúng chai đơn giản hơn nhưng mà còn là nơi lão gửi gắm cả nỗi niềm khu rừng dừa nước Trà Nhiêu, mang lại
đòi hỏi phải có sự tỉ mỉ, cẩn trọng từ cùng những chủ nhân sau này dập hiệu quả kinh tế cho người dân
khâu chọn vật liệu cho đến kỹ thuật dìu trên sóng nước với chiếc địa phương.
để bảo đảm chất lượng thuyền thúng. thuyền thúng này. Nhìn ra mặt Nhìn ra mặt biển
Vật liệu chính dùng để trét là phân trâu Gần 70 năm đan dập dềnh sóng, lão
hoặc phân bò và dầu rái. thúng chai, lão ngư biển dập dềnh sóng, ngư Trần Văn Hỷ
già làng biển đã biến lão ngư Trần Văn Hỷ chỉ chỉ vào ngực
Niềm nhớ thương sóng nước chiếc thúng cũ xưa vào ngực mình, rồi chỉ ra nơi mình, rồi chỉ
thành phương tiện những chiếc thúng chai đang ra nơi những
Nhìn lão ngư Trần Văn Hỷ khéo léo chuyên chở không phơi nắng và những “truyền chiếc thúng
chau chuốt từng sợi nan, chắc từng nhát chỉ hàng hóa nhân” đang cặm cụi, bảo: “Trái chai đang
chày để đan thuyền, tôi thấy trong mắt của ngư dân, mà phơi nắng và
niềm tự hào và sự say mê đáng nể. Đã tim tui còn đập, thúng chai những “truyền
còn. Người làng tui còn, nhân” đang
thúng chai còn! Chắc cặm cụi, bảo:
chắn!”. “Trái tim tui còn
đập, thúng chai còn.
Người làng tui còn, thúng
chai còn! Chắc chắn!”.
Chiều muộn chông chênh nắng hè,
những đoàn khách đến với Trà Nhiêu
đã xem thúng chai đã rời đi. Lão nghệ
nhân Trần Văn Hỷ vẫn ngồi đó bên chiếc
thuyền thúng làm dở, xung quanh là
đục, là tre, là dầu rái. Tôi nhìn, trong mắt
lão ánh lên niềm tự hào xưa cũ.

Nghệ nhân Trần Văn Hỷ luôn tự hào vì là người
cuối cùng còn đan thuyền thúng ở Duy Vinh

NĂNG LƯỢNG MỚI Số 204 (8-7-2025) 65