Page 60 - Tạp chí Năng lượng Mới số 204

NĂNG LƯỢNG CUỘC SỐNG

XÁ LỢI ĐỨC PHẬT

Ở VIỆT NAM NHỮNG DI SẢN

Mùa lễ Phật đản 2025 vừa qua, THIÊNG LIÊNG
tôi đã có dịp hòa mình trong dòng
người vô tận chiêm bái xá lợi Đức NGUYỄN HUY MINH
Phật - Bảo vật Quốc gia Ấn Độ - tại
chùa Quán Sứ (Hà Nội). Trải nghiệm
tâm linh ấy có lẽ sẽ chẳng bao giờ
mờ phai - thiêng liêng và sâu lắng.
Và rồi một câu hỏi lớn dần lên
trong tôi: Xá lợi Đức Phật đã đến
với đất Việt tự bao giờ?

Bài 1: BÁU VẬT

TRONG TÒA THÁP CỔ

Tháng 12-2017, Chính phủ đã công
nhận Hộp đựng xá lợi tìm thấy ở tháp
Nhạn (Nghệ An) là Bảo vật Quốc gia.
Mới đây, được Cục Di sản Văn hóa (Bộ
Văn hóa - Thể thao và Du lịch) cung cấp
thông tin chi tiết, tôi đã có góc nhìn cơ
bản về bảo vật quý giá này.

Xá lợi và hành trình lan tỏa
tới đất Việt

“Xá lợi” (tiếng Phạn: śarīra, Pāli: sarīra) trong
truyền thống Phật giáo là các phần còn lại sau khi giáo. Từ đó, việc tôn thờ xá lợi trở thành một phần không thể
hỏa táng thân thể của Đức Phật hoặc các vị A-la-hán, thiếu trong văn hóa Phật giáo khắp châu Á.
thường có dạng tinh thể cứng, bóng, nhỏ như hạt Nhiều nhà nghiên cứu cho rằng, Phật giáo đã du nhập vào đất
ngọc, đôi khi có màu sắc sặc sỡ. Trong Kinh tạng, xá Việt từ đầu Công nguyên, thông qua các con đường giao thương
lợi được xem là sự kết tinh công đức sau một đời tu biển và đất liền với Ấn Độ, Trung Hoa và các vương quốc Đông
hành thanh tịnh, là hiện thân vật chất của trí tuệ, đạo Nam Á. Trong quá trình truyền bá Phật giáo, xá lợi luôn giữ vai trò
hạnh và từ bi. trung tâm như biểu tượng linh thiêng, là vật thiêng khởi nguồn
Khi Đức Phật nhập Niết-bàn tại Kushinagar (Ấn cho việc dựng chùa, lập tháp, hình thành trung tâm tu học.
Độ) vào khoảng năm 486 TCN, sau lễ trà-tỳ, xá lợi của
Ngài được chia thành 8 phần, phân phát cho 8 quốc Lai lịch hộp đựng xá lợi ở tháp Nhạn
gia, mỗi nơi đều dựng tháp để phụng thờ. Về sau,
những vị vua như A Dục (Ashoka, thế kỷ III TCN) đã Bảo tàng tỉnh Nghệ An hiện đang bảo quản hộp đựng xá lợi
khai mở các bảo tháp, lấy xá lợi chia ra, phân phát được phát hiện trong đợt khai quật di chỉ tháp Nhạn (xã Hồng
khắp lãnh thổ để xây dựng hơn 84.000 ngôi tháp thờ Long, Nam Đàn, Nghệ An) do Viện Khảo cổ học kết hợp với Bảo
Phật - như một phương tiện để hoằng pháp, củng cố tàng Nghệ Tĩnh khai quật năm 1985-1986.
đạo đức xã hội và tăng cường sự hiện diện của Phật Ở chính giữa lòng tháp, cách mặt đất 1,8m là một cây gỗ rỗng

60 NĂNG LƯỢNG MỚI Số 204 (8-7-2025)