Page 45 - Tạp chí Năng lượng Mới số 210

sư công nhân chen chúc trong những căn
nhà tranh vách đất, trời rét phải ngủ ổ rơm.
Đi khảo sát, anh em xắn quần lội ruộng, dựng
lều bạt giữa bãi, ăn khoai lang thay cơm, làm
việc quên ngày đêm.
Những câu chuyện của ông khiến tôi
hình dung ra một thời khốn khó nhưng rực
rỡ: Chuyên gia Liên Xô ở nhà hai tầng, cán
bộ Việt Nam ở nhà tập thể; làm thực địa lưu
động khắp nơi, tháng về một lần lĩnh lương.
Khi chuyển sang khảo sát ở Thái Bình, chuyên
gia ở khách sạn, cán bộ Việt Nam lại tá túc nhà
dân. Có lần, mấy nữ dân quân thấy lều bạt che
trạm máy tưởng lều của thanh niên chăn vịt,
chạy đến mời vào làng… ăn cơm.
TSKH Trương Minh - một trong
Một sáng sớm mùa đông, cả nhóm bị ông đá móng granitoid trước Đệ Tam bể Cửu Long, những kỹ sư địa vật lý đầu tiên,
cụ trong làng đánh thức: “Dậy, dậy! Các chú thềm lục địa Việt Nam” - công trình đã mở ra cây đại thụ của ngành dầu khí
chuyển đi nơi khác, đây là mả hủi, ai cũng hướng đi mới cho ngành dầu khí nước nhà và Việt Nam
tránh xa…”. Một công nhân trong đoàn khẽ được Nhà nước trao Giải thưởng Hồ Chí Minh.
thưa: “Dạ cụ ơi, đây là chỗ cao ráo nhất, chúng Giờ đây, khi mọi thứ đã thành hình, TSKH
cháu ở đây mấy hôm rồi mà không ai nói gì. Trương Minh vẫn giản dị, khiêm nhường, như
Tuyến khảo sát bắt buộc đi qua, chúng cháu một nhân chứng của thời đại, đồng thời là
chưa dời được”. biểu tượng sống động cho một thế hệ trí thức
Ông cụ đành lặng lẽ bỏ đi, chắc cũng tiên phong - những con người đã lặng thầm
thương cho những người làm dầu khí dầm đặt nền móng cho ngành dầu khí Việt Nam
sương dãi nắng giữa đồng đất, vất vả không bằng cả trí tuệ, bản lĩnh và trái tim cống hiến
kém gì dân cày chân lấm tay bùn. không điều kiện cho Tổ quốc.
Ông Minh vẫn nhớ như in thí nghiệm
địa chấn đầu tiên ở Khoái Châu, Hưng Yên: Ngày đất mẹ “lên tiếng”
“Chúng tôi với chuyên gia Liên Xô căng cờ đỏ Giếng khoan GK61
hai đầu đường, nổ 2,5kg thuốc mìn, một cột Cũng thuộc lớp “tiên phong” đi tìm lửa, là biểu tượng của
khói bốc cao, đất rung như động đất. Máy ông Nguyễn Xuân Nhự dù đã gần 80 tuổi lòng dũng cảm,
địa chấn ghi được tín hiệu sóng phản xạ đầu nhưng vẫn giữ phong thái đĩnh đạc, cẩn trọng của niềm tin quốc
tiên - lòng đất đã trả lời. Nhưng niềm vui chưa của một người từng chứng kiến thời khắc lịch tế, của những trái
trọn, sóng phản xạ còn yếu, cả đội lại mày mò sử dòng khí đầu tiên phun trào. Trong gian tim đã cùng hòa
cải tiến, nổ mìn sâu hơn, khảo sát đến hơn phòng nhỏ giản dị, ông say sưa cầm bút vẽ lại
3.000m. Đi tìm dầu khí, không chỉ cần kiến sơ đồ như thể thời gian chưa bao giờ làm mờ nhịp vì một mục
thức, mà còn cần ý chí và lòng kiên nhẫn đến đi những đường nét ký ức đã in sâu trong ông. tiêu chung: thắp
tột cùng”. Gương mặt ông hằn rõ dấu vết của tuổi lên ngọn đuốc đầu
Mùa hè năm 1968, ông cùng đoàn ra Vịnh tác, mái tóc bạc trắng, đôi bàn tay đã gầy đi tiên trên mảnh đất
Bắc Bộ khảo sát ven biển, thiếu phương tiện theo năm tháng, nhưng ánh mắt vẫn lộ vẻ Việt Nam, để nó
nên đi nhờ thuyền đánh cá, ăn ngủ cùng ngư tinh anh, tập trung và đầy nhiệt huyết. Ông cháy mãi, cháy rực
dân, ngày ngày kéo lưới, đo đạc. Người dân không chỉ là người lưu giữ ký ức mà còn là
vùng biển Thái Thụy - Thái Bình giúp đỡ đoàn người truyền lại nhiệt huyết cho thế hệ sau rỡ không chỉ bằng
hết lòng. Bà con không những cho chỗ ở, mà bằng sự tỉ mỉ của từng nét vẽ, từng lời kể. khí đốt, mà bằng
còn truyền cho anh em những bài học vô giá Ông nhớ lại giây phút không thể nào quên máu, mồ hôi, tình
về biển. vào ngày 18-3-1975, thời điểm giếng khoan yêu và cả hy sinh
Sau đó, ông vào khảo sát ở Đồng bằng sông GK61 (xã Đông Cơ, huyện Tiền Hải, tỉnh Thái của những con
Cửu Long, rồi vùng thềm lục địa phía Nam... Bình, nay là xã Đông Minh, Hưng Yên) đang người thầm lặng.
Những chuyến khảo sát ấy đã đặt nền móng được thử vỉa, cả đội dõi mắt căng thẳng chờ
cho kế hoạch tiến ra biển lớn, dẫn đến phát đợi. Rồi bất ngờ, tiếng hét vang lên: “Nước!
hiện những mỏ dầu khí lớn sau này. Nước phun rồi!”. Mọi người lao ra chứng kiến
Một trong những dấu ấn khoa học lớn của dòng nước trắng xóa phủ kín cả tháp khoan,
TS Trương Minh cùng tập thể Viện Dầu khí rồi một tiếng rít vang lên, xé ngang bầu trời
Việt Nam là cụm công trình “Tìm kiếm, phát - tiếng rít của dòng khí đầu tiên từ giếng tổ
hiện và khai thác hiệu quả các thân dầu trong GK61, từ mỏ Tiền Hải C.

NĂNG LƯỢNG MỚI Số 210 (14-10-2025) 45