Page 48 - Tạp chí Năng lượng Mới số 210

NHÌN RA THẾ GIỚI

BẠC GIẢ BÍ MẬT

THẾ VINH của thuật giả kim
Có thể bạn chưa
biết, bạc giả cũng có
lịch sử lâu đời suốt
từ thời cổ đại song
hành cùng bạc thật,
khi bạc được mạ lên
đồng hoặc chì để
giả làm tiền bạc.

Bạc vẫn giữ vị trí
kim loại dẫn điện
và dẫn nhiệt tốt
nhất trong tất cả
các kim loại

thường thành vàng và đem lại sự bất tử.
Thế giới Arập - Hồi giáo thế kỷ VIII-
XIII cũng có giả kim thuật. Sau khi thành
phố Alexandria suy tàn, nhiều bản thảo
Có thể tìm hiểu giả kim truyền sang thế giới Hồi giáo,
thêm về bạc giả qua các học giả Hồi giáo dịch và phát triển
các cảnh báo của thành “al-kīmiyā”. Người Arập - Hồi giáo
Tổ chức Giáo dục thời này đã để lại nhiều tác phẩm về
chống gian lận
luyện kim, axit, chưng cất, miêu tả acid
sulfuric và ethanol, phát minh kỹ thuật
Giả kim thuật và ảo tưởng chưng cất, lọc, tinh chế, tạo nền tảng cho
về bạc giả biệt ở thành phố Alexandria. Người Ai hóa học sau này.
Khi tri thức Hồi giáo truyền qua Tây
Cập vốn nổi tiếng về luyện kim, chế
Từ xa xưa, bạc đã là kim loại quý, thuốc, nhuộm màu, ướp xác. Thuật Ban Nha và Sicilia, châu Âu trung cổ
dùng trong tiền tệ và nghi lễ. Ngay từ ngữ “alchemy” có thể bắt nguồn từ bùng lên “cơn sốt” giả kim. Người thời đó
thời Hy Lạp - La Mã, đã có hiện tượng “al-kīmiyā” (Arập), vốn vay từ tiếng tin giả kim có thể tạo vàng, thuốc trường
pha tạp bạc hoặc mạ bạc lên đồng, chì để Hy Lạp “khēmia”, nghĩa là “nghệ thuật sinh và tri thức vũ trụ. Huyền thoại
“làm bạc giả”. Các văn bản La Mã thế kỷ của Ai Cập”. người Pháp Nicolas Flamel (1330-1418)
I-II đã ghi chép việc kiểm tra hàm lượng Tại Hy Lạp - La Mã thế kỷ I-V, các kể rằng ông tìm ra “đá giả kim”. Thế kỷ
bạc trong tiền xu, đồng thời mô tả các nhà giả kim đã kết hợp triết học tự nhiên XVI, thầy thuốc - nhà giả kim nổi tiếng
“công thức” nhuộm kim loại rẻ thành (Aristotle, bốn nguyên tố: đất - nước - lửa Paracelsus mô tả cách chế thủy ngân
bạc. Thực chất đó chỉ là kỹ thuật xi mạ - khí) với nghệ thuật biến đổi kim loại. để “sinh ra bạc”; dù thất bại, ông góp
bạc hoặc tạo lớp hợp chất sáng trắng, Họ tin rằng kim loại có “sinh mệnh”; các phần đặt nền cho y học khi nêu tác dụng
khiến người ta tưởng lầm là bạc thật. kim loại thường (chì, đồng, sắt…) là kim kháng khuẩn của bạc và thủy ngân.
Khi ấy, “bạc giả” đơn thuần là kim loại loại “chưa trưởng thành”, có thể biến Với sự phát triển của khoa học hiện
rẻ được phủ lớp bạc mỏng để đánh lừa. thành bạc, vàng nếu đủ “thanh lọc”. Văn đại, đặc biệt là Robert Boyle (1627-1691)
Giả kim thuật (alchemy) là tiền thân bản thời kỳ này lần đầu nhắc tới “đá giả - “cha đẻ của hóa học hiện đại” - giả kim
của hóa học hiện đại, ra đời khoảng thế kim” (philosopher’s stone) - chất huyền thuật dần bị thay thế. Các phát hiện
kỷ IV TCN ở vùng Ai Cập - Hy Lạp, đặc thoại được cho là có thể biến kim loại hóa học thực chứng (oxy của Lavoisier,

48 NĂNG LƯỢNG MỚI Số 210 (14-10-2025)