Page 47 - Tạp chí Năng lượng Mới số 208

điện vận (hay kỹ thuật điện vận hành) từ Nói cách khác, khi thế giới càng đi sâu vào cách
nay đến năm 2035. mạng xanh, thì bạc càng trở nên quý giá - không phải
Phi carbon hóa (Decarbonization): Nỗ để cất trong các hầm trú ẩn kiên cố hay đeo trên
lực cắt giảm khí thải carbon nhằm giảm người, mà là để xây nên nền móng cho một tương lai
biến đổi khí hậu, thúc đẩy năng lượng không carbon.
tái tạo như điện mặt trời, gió, thủy điện. Sự lên ngôi của bạc đang đặt ra nhiều dấu hỏi:
Trong phi carbon hóa, bạc là vật liệu Liệu nguồn cung có đủ? Liệu giá bạc sẽ tăng mạnh?
không thể thay thế trong tấm pin mặt Liệu có xảy ra chiến tranh thương mại vì bạc như đã
trời (solar cell), đặc biệt là các công nghệ từng diễn ra với đất hiếm?
chế tạo pin mặt trời thế hệ mới như PERC Mức tiêu thụ bạc đang lập kỷ lục.
(Passivated Emitter Rear Contact), TOPCon Theo Silver Institute, năm 2023, thế
(Tunnel Oxide Passivated Contact), HJT giới tiêu thụ 1,24 tỉ ounce bạc, trong “Bạc là chất xúc
(Heterojunction) - những công nghệ mới đó riêng lĩnh vực năng lượng mặt tác không thể thay
này tiêu tốn nhiều bạc hơn. Bạc chiếm trời đã dùng tới 161 triệu ounce thế cho công nghệ của
khoảng 80-130 mg/tế bào Photovoltaic (PV), (tăng 43% so với năm trước). tương lai” (Viện Bạc, Global
tùy công nghệ. Dự báo đến năm 2030, các Dự báo đến năm 2030, con Silver Demand Outlook, 2024).
nhà máy điện mặt trời sẽ tiêu thụ khoảng số này sẽ vượt 2 tỉ ounce nếu
20-25% tổng cung bạc toàn cầu, theo Viện tốc độ phát triển năng lượng “Khi năng lượng mặt trời phát
Bạc (Silver Institute, 2024). Mọi chiến lược tái tạo và xe điện vẫn tiếp tục. triển quy mô lớn, bạc trở
Net Zero đều phụ thuộc vào mở rộng năng Trong khi đó, sản lượng thành một nút thắt” (MIT
lượng tái tạo, đặc biệt điện mặt trời - kéo bạc khó bắt kịp nhu cầu. Khai Materials Systems
theo nhu cầu bạc tăng theo cấp số nhân. thác bạc nguyên chất ít gặp trong Laboratory, 2021).
Đó là cơ sở để Oxford Economics kết luận: tự nhiên - chỉ khoảng 30% tổng sản
“Nhu cầu bạc không chỉ là chu kỳ - nó đang lượng. Phần lớn bạc là sản phẩm phụ
được nâng lên một cách có cấu trúc”. trong khai thác đồng, chì, kẽm và vàng.
Ba xu thế số hóa, điện hóa và phi Do đó, việc tăng sản lượng bạc phải phụ thuộc vào
carbon hóa đều có điểm chung: cần nhiều nhiều yếu tố khác, như giá của các kim loại đi kèm,
bạc. “Bạc là vật liệu không thể thay thế đầu tư vào công nghệ khai thác và tính ổn định chính
trong quá trình chuyển đổi năng lượng” trị của các nước sản xuất bạc lớn như Mexico, Peru,
- Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) Chile, Trung Quốc...
nhấn mạnh. Điều này khiến “cơn khát bạc” có thể lâu dài chứ
Sở hữu nhiều đặc tính đã khiến bạc trở không phải khan hiếm nhất thời, tương tự như đã Khai thác bạc
tại mỏ Huachacolpa,
nên vô giá trong các ngành công nghiệp xảy ra với lithium và cobalt cách đây vài năm. Huancavelica, Peru
hiện đại. Theo Viện Bạc, năm 2023, gần
55% lượng bạc toàn cầu được dùng cho
mục đích công nghiệp - một tỷ lệ cao chưa
từng có.

Cơn khát bạc đang tới?

Reuters, trong một báo cáo điều tra đặc
biệt công bố tháng 5-2024, đã gọi bạc là
“một trong những kim loại thiết yếu nhất
cho quá trình chuyển đổi xanh”. Báo cáo
này dựa trên dữ liệu của hơn 20 hãng sản
xuất pin mặt trời, xe điện và thiết bị điện tử
tại châu Á, châu Mỹ và châu Âu. “Thiếu bạc
sẽ không có cách mạng xanh”, báo cáo này
nhấn mạnh vai trò cốt lõi của bạc trong
công nghệ sạch.
Cũng trong năm 2024, báo cáo phối hợp
giữa Oxford Economics (Anh) và CPM Group
(Mỹ) - hai tổ chức phân tích tài chính hàng
đầu - kết luận: “Nhu cầu bạc trong công
nghiệp đang tăng theo hướng cơ cấu, không
chỉ vì số lượng tăng mà còn do vai trò của
bạc ngày càng không thể thay thế”.

NĂNG LƯỢNG MỚI Số 208 (9-9-2025) 47