Page 31 - Tạp chí Năng lượng Mới số 207

thực tế CCS mới chỉ được triển khai ở một số Tại Indonesia, công ty dầu khí quốc gia
ít dự án trên thế giới và kết quả chưa mấy khả Pertamina đang hợp tác với JOGMEC (Tổ chức
quan. Phần lớn chỉ thu giữ được một phần Dầu khí, khí đốt và kim loại Nhật Bản), cùng
nhỏ lượng CO như cam kết, trong khi chi phí nhiều tập đoàn khác như J-Power, MRI và
2
thực tế còn rất cao - có thể lên tới hơn 200 USD Mitsui để khảo sát tiềm năng lưu trữ CO tại
2
mỗi tấn CO , vượt xa ngưỡng khả thi về mặt các mỏ dầu khí cũ như Sukowati và Jatibarang.
2
thương mại (khoảng 10-15 USD/tấn). Ở Thái Lan, PTTEP đang phối hợp với INPEX -
Tại Đông Nam Á, rào cản lớn khác là giá tập đoàn dầu khí lớn nhất Nhật Bản - để phát
carbon còn thấp và các chính phủ vẫn ngần triển công nghệ CCS.
ngại rót tiền cho một công nghệ còn nhiều Theo bà Kikuko Shinchi, Giám đốc nghiên
tranh cãi. “Chúng tôi vẫn chưa thấy một lộ cứu của Nhóm Đổi mới môi trường (MRI),
trình khả thi nào để thương mại hóa CCS tại Đông Nam Á sở hữu tiềm năng rất lớn để phát
Malaysia”, bà Meenakshi Raman, Chủ tịch triển công nghệ này. “Nếu các sáng kiến hiện
Tổ chức môi trường Sahabat Alam Malaysia nay huy động đủ nguồn vốn, việc thương mại
chia sẻ. hóa CCS sau năm 2030 là hoàn toàn khả thi”,
bà nhận định.
“Người dẫn đường CCS”
Rào cản và thách thức
Cuộc đua thúc đẩy công nghệ CCS tại Đông
Nam Á thực sự bước vào giai đoạn tăng tốc từ Để hiện thực hóa tham vọng CCS, rào cản
năm 2021, khi Nhật Bản ra mắt Mạng lưới Thu lớn nhất là Đông Nam Á cần một nguồn đầu tư
giữ, sử dụng và lưu trữ carbon (CCUS) châu Á. khổng lồ. Theo ước tính của Mạng lưới CCUS
Đây là sáng kiến do Tokyo khởi xướng, kèm châu Á, khu vực này sẽ cần khoảng 40 tỉ USD
theo hàng loạt hội nghị, đối thoại cấp khu vực mỗi năm từ nay đến năm 2065 để xây dựng đủ
và các hoạt động vận động chính sách, nhằm hạ tầng, qua đó đạt được mục tiêu phát thải
đưa CCS vào chiến lược năng lượng của các ròng bằng 0. Tuy nhiên, vốn đầu tư vẫn là một
quốc gia. ERIA cũng đóng vai trò then chốt câu hỏi bỏ ngỏ. “Các chính phủ còn e dè rót
trong quá trình này. Trước đó, từ năm 2016 tiền cho CCS, vì ngân sách còn phải lo cho y
đến 2019, Nhật Bản từng triển khai dự án thử tế, giáo dục, hay chương trình hỗ trợ người
nghiệm CCS tại Tomakomai (Hokkaido), được nghèo”, ông I Gusti Suarnaya Sidemen từ Viện
xem là hình mẫu để các nước trong khu vực ERIA chia sẻ. Ông Gusti và bà Kikuko Shinchi
tham khảo. Tuy nhiên, do hạn chế về không (Viện Nghiên cứu Mitsubishi - MRI) đều cho Mỏ khí chua Kasawari nằm
gian lưu trữ CO trong nước, Nhật Bản đang rằng: Chính phủ các nước cần đưa ra chính cách Bintulu gần 200km
2
theo đuổi chiến lược “xuất khẩu carbon” - sách đủ mạnh để tạo động lực thu hút đầu tư về phía Bắc, nơi Petronas
tức là thu giữ CO tại Nhật, hóa lỏng rồi vận tư nhân, đồng thời kêu gọi sự tham gia của các vận hành một khu phức hợp
LNG công suất 30 mtpa, trở
2
chuyển bằng tàu chuyên dụng sang các nước tổ chức tài chính quốc tế như Ngân hàng Thế thành một trong những cơ
Đông Nam Á để lưu trữ lâu dài. giới, hay Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB). sở LNG lớn nhất thế giới
Malaysia là nước đầu tiên đồng ý tiếp nhận
CO từ Nhật Bản. Hai bên đã ký thỏa thuận
2
vào năm 2023, theo đó lượng khí thải CO sẽ
2
được lưu trữ tại mỏ Kasawari. Indonesia cũng
không đứng ngoài cuộc: Năm 2024, nước này
ban hành khung pháp lý đầu tiên cho CCS và
thành lập Trung tâm CCS quốc gia. Thái Lan
hiện đang xây dựng chính sách CCS dưới sự
dẫn dắt của Ủy ban Chính sách biến đổi khí
hậu quốc gia, tập đoàn năng lượng nhà nước
PTTEP đã bắt đầu triển khai dự án CCS tại mỏ
Arthit.
Không chỉ chính phủ, các tập đoàn lớn
của Nhật Bản cũng đang tích cực đổ vốn và
công nghệ vào các dự án CCS ở Đông Nam
Á. Tại Malaysia, Petronas đã ký thỏa thuận
nghiên cứu chung với JERA - công ty điện lực
lớn nhất Nhật. Bên cạnh đó, những tập đoàn
như ENEOS, JX Nippon và Mitsubishi cũng góp
mặt trong các kế hoạch vận chuyển CO xuyên
2
biên giới.
NĂNG LƯỢNG MỚI Số 207 (26-8-2025) 31